بررسی آزمایشگاهی و مدلسازی فرآیند تشکیل رسوب سدیم کلراید در دهانه چاه نفتی در اثر تزریق گاز طبیعی

در تعدادی از چاه های تزریق گاز، در میدان های نفتی مارون و کوپال در خوزستان، رسوب تشکیل می شود که در برخی موارد به طور کامل، مسیر جریان را مسدود می کند.هدف از انجام این پژوهش بررسی پدیده تبخیر آب در تشکیل رسوب سدیم کلراید در چاه های تزریق گاز و تعیین عوامل موثر بر فرآیند تشکیل نمک و به کارگیری بازدارنده جهت پیشگیری و یا رفع رسوبات نمک بوده است. تعدادی نمونه رسوب از شرکت بهره برداری مارون دریافت شد آزمایشهایی بر روی نمونه رسوب ها انجام شد. نتایج حاکی از آن بود که ترکیب سدیم کلراید، بیشترین مقدار در بین ترکیبات نمونه رسوبها بوده است. در نتیجه تحقیقات و آزمایش ها بر روی این نمونه رسوب متمرکز شد. دو آب سازند گچساران و آب سازند آسماری آنالیز شد. با توجه به اینکه قسمت عمده رسوبات چاه ها، رسوبات معدنی است لذا دلیل آن نشت آب از جداره چاه پیش بینی شد. در این پژوهش با تهیه آمار چاه های مورد پژوهش، نمودارهای سیمان بندی و بررسی جداول مربوط به هر چاه، دلیل تشکیل رسوب نشت آب سازند گچساران به داخل چاه تشخیص داده شد. مکانیزم های غالب در تشکیل سدیم کلراید در دهانه چاه گازی با توجه به مطالعات کتابخانه ای انجام شده، تبخیر آب ناخواسته و پدیده گاز ضد حلال پیش بینی شد. چند دستگاه آزمایشگاهی جهت بررسی این مکانیزمها در دانشگاه شیراز طراحی و ساخته شد. از جمله این دستگاه ها می توان به دستگاه بالا برنده فشار، دستگاه ستون دیواره مرطوب (جهت بررسی مکانیزم تبخیر) در فشار اتمسفری و دستگاه ستون دیواره مرطوب در فشار بالا اشاره کرد. مدلسازی ترمودینامیکی انجام شد و نتایج آزمایشگاهی با مدلسازی انجام شده مقایسه شد. در نهایت به بررسی و تحقیقات آزمایشگاهی تزریق مواد بازدارنده شیمیایی جهت کاهش رسوب در دیواره چاه پرداخته شد. در این پژوهش از دو بازدارنده پلیمری و سورفکتانت استفاده شد. با انجام کلیه آزمایشهای انجام شده در خصوص بازدارنده در نهایت استفاده از بازدارنده sur-100 جهت کاهش تشکیل رسوب نمک پیشنهاد می شود.